Dość często występującym schorzeniem jamy ustnej jest aftoza – choroba , której przyczyny nie są do końca jasne. Charakteryzuje się występowanie bolesnych białych ran, otoczonych zapalnym czerwonym obrzeżem. Afty najczęściej umiejscawiają się na błonie śluzowej warg i policzków, dolnej powierzchni języka oraz na podniebieniu miękkim. Niekiedy występują również na dziąsłach, łukach podniebiennych czy migdałkach. Z reguły po kilkunastu dniach ustępują samoistnie nie zostawiając żadnych śladów. Są raczej małe i występują pojedynczo, choć bywa również inaczej. Stąd też wyodrębniono kilka rodzajów choroby, a ich zdiagnozowanie pozwala na podjęcie właściwego leczenia.
Małe afty – najczęściej mają postać bardzo bolesnej nadżerki (lub nadżerek) o wielkości do 10 mm. Ten rodzaj aft ustępuje bez pozostawiania blizny po 7-14 dniach od pojawienia się wykwitu.
– Duże afty – stanowią najcięższą odmianę aftozy. W tym przypadku wykwitem jest bolesne owrzodzenie o wielkości 10-20 mm, które goi się z pozostawieniem blizny. Zmianom tego typu często towarzyszą objawy ogólne: osłabienie, stany podgorączkowe, trudności w mówieniu oraz połykaniu.
– Afty opryszczkopodobne – zmiany są bardzo liczne (do około 100) i wyraźnie drobniejsze (do 1-2 mm). Typową cechą tej postaci klinicznej jest długi czas gojenia (do 21 dni bez pozostawiania blizny).
Trzeba zaznaczyć, że w leczeniu tej choroby nie istnieje jeden słuszny i najlepszy sposób postępowania. W przypadku jej lżejszej postaci można zastosować preparaty przeciwzapalne, przeciwbólowe, znieczulające lub przyspieszające gojenie. Mogą to być gotowe specyfiki farmaceutyczne, bądź płukanki np. z rumianku, szałwii, herbaty bądź z łagodnego roztworu soli. Zmniejszają one stany zapalne i działają antyseptycznie. Gdy jednak mamy do czynienia z trudną, nawracającą jej postacią, konieczna jest wizyta w gabinecie stomatologicznym i prowadzenie leczenia pod nadzorem lekarza stomatologa.